"NLD ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ဝင်တွေဟာ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံထားရသူတွေ မဟုတ်ဘူး။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကနေ ခေါင်းခေါက်ရွေးပြီး တင်ထားတဲ့ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် အဖွဲ့ဝင်တွေဖြစ်တယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ အောက်ခြေပါတီဝင်တွေနဲ့ အလှမ်းကွာတယ်။ ပြည်သူလူထုနဲ့လည်း ထိတွေ့မှု အားနည်းတာကို တွေ့ရတယ်။"
လက်ရှိမှာ တနိုင်ငံလုံးနီးပါး ရေဘေးသင့်နေတာကြောင့် ပြည်တွင်းဆန်ပြတ်လပ်မှု၊ ဆန်ရှားပါးမှုမဖြစ်စေဖို့ စက်တင်ဘာ ၁၅ အထိ နိုင်ငံခြား ဆန်စပါးတင်ပို့မှုကို ရပ်ဆိုင်းထားဖို့ ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်က ပြောပါတယ်။
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ကနေထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲဝင်မယ့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်မှုတွေထွက်ရှိနေပါတယ်။
တနိုင်ငံလုံးနီးပါးရေဘေးသင့်မှုတွေကြောင့် ၂ဝ၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအတွက် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်စာရင်း တင်သွင်းဖို့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က သတ်မှတ်ထားတဲ့ နောက်ဆုံးရက်ကို ထပ်ပြီး တိုးပေးလိုက်ပါတယ်။
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က ၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကိုယ်စားလောင်းစာရင်းအချို့ထုတ်ပြန်ရာမှာ မနေ့ကည ၇ နာရီကျော်ထိ စာရင်းအရ ၈၈ က ဦးကိုကိုကြီး၊ ဒေါ်မီးမီးတို့အပြင် ဒေါက်တာအောင်သူ၊ ဒေါက်တာ ညိုညိုသင်းတို့လည်း ရွေးချယ်ခြင်းမခံရပါဘူး။
"ပြည်သူ့လွှတ်တော်က ၄၅ ဦး၊ မြို့နယ် ၄၅ မြို့နယ် ၄၅ ဦး ပြိုင်မယ်။ အမျိုးသားလွှတ်တော်က ၁၂ ဦး ဝင်ပြိုင်မယ်။ တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်က လူ ၉၀ ပေါ့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ်။ အားလုံးပေါင်း ၁၄၉ ဦး၊ တိုင်းဒေသကြီးကတော့ တပ်ကလာမှာဆိုတော့ ဘယ်သူမှန်း မသိသေးဘူးပေါ့နော်။"
"ဒီဥပဒေအတိုင်းဆိုရင် အများအပြားယူခြင်းကို အမှန်တကယ် ထိထိရောက်ရောက် ကာကွယ်ရမယ့်အစား တရားဝင် ထိမ်းမြားခြင်းမပြုဘဲနဲ့ တရားမဝင် တိတ်တိတ်ပုန်း မိန်းမများထားခြင်းဖြင့် အိမ်ထောင်ရေး ဖောက်ပြန်မှုများ များပြားလာနိုင်ပါတယ်။"
“နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေဆိုတာ ကျနော်တို့ ယုံကြည်ချက်နဲ့ ပြုမူခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ တခြားရာဇဝတ်မှု ကျုးလွန်တဲ့ အကျဉ်းသားတွေနဲ့ တတန်းတည်း ထားလို့ကတော့ ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။"
လာမယ့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ၈၈ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ပွင့်လင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းက ဦးကိုကိုကြီးအပါအဝင် ခေါင်းဆောင်အချို့ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ကနေ ဝင်ရောက်အရွေးခံမယ်လို့ ၈၈ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ပွင့်လင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းက ပြောပါတယ်။
"ဒုတိယသမ္မတ (၁) ခေါင်းဆောင်ပြီး တက်ပါမယ်။ အစိုးရဘက် ကပေါ့နော်။ နောက်ပြီးတော့ ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ် တက်ပါမယ်။ နောက်တော့ အစိုးရအဖွဲ့ဝန်ကြီးနဲ့ ဒုဝန်ကြီးတွေ တက်ဖို့ရှိပါတယ်။ ဝန်ကြီးက သူတို့ သတ်မှတ်ပေးထားတာ နှစ်ပါးပါ ခင်ဗျ။ နောက်တခါ ဒုတိယ ဝန်ကြီးတွေက ၁၁ပါး တက်ပါမယ်ခင်ဗျ။ "
"ခွင့်ပြုတာကတော့ ၅ နှစ် ဒါပေမဲ့ ၁ နှစ် ၁ ခါ သက်တမ်းပြန်တိုးရမယ်။ အဲဒီတော့ စထုတ်ပေးတဲ့ လက်မှတ်တို့၊ ကဒ်တို့ရဲ့ သက်တမ်းကို ၁ နှစ်ပဲ ပေးထားတာ။ ၁ နှစ်ပြီးရင် လာပြီးတော့ လက်မှတ်ကို သက်တမ်းတိုး၊ အဲဒါဆိုရင် နောက်ထပ် ၁ နှစ် တိုးပေးမယ်၊ ကဒ်လည်း အသစ်ပေးမယ်။"
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ White Card လို့ခေါ်တဲ့ ယာယီသက်သေခံလက်မှတ် အပ်နှံသူ ၄ သိန်းနီးပါး အတွက် နိုင်ငံသားစစ်ဆေးခံရမယ့်သက်သေခံကဒ်ပြား အစိမ်းရောင်နေထိုင်ခွင့်ကဒ်တွေ အသစ် ထပ်မံထုတ်ပေးနေရာမှာ အစိမ်းရောင်ကဒ် ထုတ်ယူသူ ၁,၆၀၀ ရှိတယ်လို့ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနဲ့ အမျိုးသားမှတ်ပုံတင်ရေးဦးစီးဌာနက ပြောပါတယ်။
"ချစ်တယ်၊ ကြိုက်တယ် ဆိုရင် ဘယ်သူ့ကိုမှ ပြောတော့မှာမဟုတ်ဘူး။ မြန်မာအမျိုးသမီးတွေအတွက် ပိုတောင်မှ အန္တရာယ်များသေးတယ်။ တိတ်တိတ်လေးယူမယ်။ အဲဒီအတွက် violence ဖြစ် လာတယ်ဆိုရင် ကြိတ်ပြီး ခံရတော့မယ့် အခြေအနေမှာ ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်"
ကိုးကန့်၊ ဝဒေသနဲ့ မိုင်းလားဒေသတွေမှာ လုံခြုံရေး အရ ခုချိန်ထိ မဲစာရင်းကောက် ယူနိုင်ခြင်း မရှိတဲ့ အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ဖွယ်မရှိသေးဘူးလို့ ရှမ်းပြည်နယ် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ ကပြောဆို လိုက်ပါတယ်။
"အဲလို အစီရင်ခံစာ ထွက်မယ်ဆိုတဲ့ဟာ ကောင်းပါတယ်။ အချိန်ကာလကတော့ သူက ဘယ်လိုခွဲခြားလည်း မသိဘူးပေါ့နော်။ နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ နှစ်လယ် အစီရင်ခံစာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါတွေထွက်တာလည်း ကောင်းမယ်။"
အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ် (NCA) ကို အစိုးရနဲ့နောက်ဆုံးအချောသတ်ဆွေးနွေးမယ့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရေးကော်မတီကို တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင် ၁၅ ဦးနဲ့ မနေ့တုန်းက ဖွဲ့စည်းလိုက်ပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေတဲ့ ကိုးကန့်၊ ပလောင်၊ ရက္ခိုင့် တပ်မတော်တို့ ပါဝင်လက်မှတ်ထိုးနိုင်မှသာ တနိုင်ငံလုံးအပစ်ရပ်စဲရေး စာချုပ် (NCA) ကို လက်မှတ် ထိုးမယ်လို့ လောခီးလာညီလာခံမှာ တနင်္ဂနွေနေ့က ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။
တနိုင်ငံလုံးအပစ်ရပ်စဲရေး မူကြမ်းပါ တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အာမခံချက်တွေအပေါ် တိုင်းရင်းသားတွေဘက်က ယုံကြည်မှု အားနည်းနေကြောင်း KNU ဌာနချုပ်ရှိရာ လောခီးလာစခမ်းမှာကျင်းပနေတဲ့ လက်နက်ကိုင် တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ဆွေးနွေးပွဲအတွင်း တနိုင်ငံလုံးအပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး ညှိနှိုင်းရေးအဖွဲ့ (NCCT) က ပြောလိုက်ပါတယ်။
"၂၀၀၈ ဥပဒေထဲမှာလည်း ဖက်ဒရယ်လိုလို ရေးဆွဲထားတာ လူကြီးမင်းတို့လည်း ရိပ်မိကြမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးကြတဲ့အခါမှ ၂၀၀၈ ဥပဒေထဲကို ဆွဲထည့်သွားမှ နောင်တရ တာမျိုး မဖြစ်အောင်တော့ သတိထားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။"
ဗုဒ္ဓဘာသာ ရဟန်းပုံတော်များ ထားရှိကိုးကွယ်ခြင်းနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ ဓလေ့ထုံးတမ်းတို့၏ အသုံး အဆောင်များကို နေအိမ်တွင် ထားရှိခွင့်ပြုရမည် ဖြစ်ပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ် အားလုံးကို လွတ်လပ်စွာ လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးရမည်လို့ဥပဒေမှာပါဝင်ပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
