မြန်မာနိုင်ငံက စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေဟာ နေရေးစားရေး အခက်အခဲမျိုးစုံနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ အဲဒီထဲကမှ ပညာသင်ကြရမယ့်အရွယ် ကလေးငယ်တွေဟာ ပညာသင်နိုင်တဲ့ အခြေအနေနဲ့ အလှမ်းဝေးနေကြရပါတယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ဘေးနဲ့အတူ ကြုံလာရတဲ့ လူမှုစီးပွား အကျပ်အတည်းတွေကြားမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့်၊ နောက်ဆက်တွဲ အကျပ်အတည်းတွေ ပိုကြုံလာရတယ်လို့ သက်ကြီးအဖိုးအဖွားတွေက ပြောပါတယ်
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပဋိပက္ခဒေသတွေမှာ ပုံမှန်ကာကွယ်ဆေးထိုး လုပ်ငန်းတွေ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားတာကြောင့် ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ကာကွယ်လို့ရတဲ့ ရောဂါတွေ ပြန်အဖြစ်များလာပါတယ်။
ရန်ကုန်၊ မန္တလေး မြို့ကြီးတွေမှာ အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့ အလုပ်သမားတွေထဲမှာ စစ်ကိုင်းနဲ့ မကွေးတိုင်းဒေသတွေက လာသူတွေဆိုရင် အလုပ်ကနေ ဖြုတ်ပစ်ဖို့ စစ်ကောင်စီက ဖိအားပေးတာတွေ ရှိနေတယ်လို့ အလုပ်ရှင်တချို့နဲ့ အလုပ်ဖြုတ်ခံရတဲ့ အလုပ်သမားတချို့က ပြောပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ မတရား ဖိနှိပ်မှုတွေနဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေဟာ အရင်ကတည်းက ရှိခဲ့ပေမဲ့၊ အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်းမှာတော့ နိုင်ငံတဝန်း ပိုဆိုးလာတယ်လို့ တပ်မတော်သားဟောင်းတချို့က ပြောပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံကလူငယ်တွေဟာ စစ်တပ်ကို ဆန့်ကျင်ခုခံတဲ့နည်းလမ်းမျိုးစုံမှာ ပါဝင်လာခဲ့ကြပြီး၊ အချို့လူငယ်တွေက အကြမ်းမဖက်လှုပ်ရှားမှု CDM မှာ ပါဝင်လာကြသလို၊ အချို့ကတော့ လက်နက်ကိုင်ပြီး ဆန့်ကျင်ရေးတော်လှန်နေကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းက စစ်ကိုင်းတိုင်းမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့အပြင်းအထန် တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းမှုတွေကို မီဒီယာအများစုက အထူးအာရုံထားပြီး သတင်းတွေ ထုတ်ပြန်နေကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ကပ်ရပ် မကွေးတိုင်းက ဒေသခံတွေလည်း စစ်ကောင်စီရဲ့ လူ့အခွင့်ရေးချိုးဖောက်မှုများစွာကို ပုံမှန်ခံစားနေရပါတယ်။
စစ်ကောင်စီရဲ့ကျုးကျော်ရှင်းလင်းရေး အစီအစဉ်ကြောင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ခိုကိုးရာမဲ့ဒေသခံတွေဟာ ပြေးစရာမြေမရှိပဲ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ကုန်ကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အင်တာနက်လက်လှမ်းမီလာတဲ့ ၂၀၁၀ နောက်ပိုင်း စီးပွါးရေး၊ ပညာရေးနဲ့ အနုပညာနယ်ပယ်တွေမှာ အင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှုတွေ တွင်ကျယ်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ အင်တာနက်ထိန်းချုပ်မှုတွေကြောင့် အစစအခက်တွေ့လာနေရတဲ့အကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံတလွှားက လူ့အခွင့်ရေးအခြေအနေတွေကို ဒို့အသံအစီအစဉ်မှ တင်ပြထားပါတယ်
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နေအိမ်တွေကနေ အတင်းဖယ်ရှားခံရသူအများစုဟာ ရန်ကုန်မြို့ထဲမှာ တရားဝင်မဟုတ်ဘဲ ကျူးကျော်အဖြစ် နေထိုင်နေကြရပါတယ်။ အဲဒီမိသားစုတွေရဲ့ ကလေးတွေ ပညာမသင်နိုင်ကြတော့တဲ့ အခြေအနေကို ဒို့အသံအစီအစဉ်မှာ တင်ဆက်ထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက မြေမြှုပ်မိုင်းများစွာထောင်ထားတယ်လို့ စွပ်စွဲခံထားရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းက ကယားပြည်နယ်ဟာ နိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရတဲ့အချိန်ကစလို့ ပဋိပက္ခတွေ အဆိုးရွားဆုံးဖြစ်နေတဲ့ ဒေသတွေထဲကတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းလိုက်ကတည်းက ကစဉ့်ကလျား ဖြစ်နေခဲ့တဲ့ မြန်မာကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်ထဲ တိုင်းရင်းဆေးအမည်ခံ သမားတော်တုတွေ ဝင်ရောက်လာပြီး၊ လူသေစေနိုင်တဲ့ ဆေးနဲ့ဝန်ဆောင်မှုတွေပေးကာ မဖြစ်နိုင်တဲ့ ကုသမှုတွေ လုပ်နေကြပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းလိုက်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ငွေကြေးဖောင်းပွပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းတက်လာပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စစ်တပ်ရဲ့စီးပွားရေးမူဝါဒအပေါ် အယုံအကြည်မရှိတာကြောင့် လုံခြုံရေးနဲ့ လုံခြုံမှု မရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက စီးပွားရေးဟာ ကျဆင်းခဲ့ရပါပြီ။ ဒီအခြေအနေက သန်းပေါင်းများစွာသော လူတွေရဲ့ဘဝကို ဆိုးဆိုးရွား ရွားသက်ရောက်နေပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းအုပ်ချုပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စက်ရုံအလုပ်ရှင်တွေဟာ နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်တာကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး အလုပ်သမား အခွင့်အရေးဖိနှိပ်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ အလုပ်သမားတွေက ပြောပါတယ်
မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းက မကွေးတိုင်း ပေါက်မြို့နယ်ဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ အဓိကပစ်မှတ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီဒေသမှာ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ကန့်သတ်ချက်တွေ ထုတ်နေပြီး ဒေသခံတွေဟာ အကြောက်တရားနဲ့ နေထိုင်နေရပါတယ်။
ဒီတပတ်မှာတော့ ကရင်ပြည်နယ်မှာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေကြား ဒေသခံတွေကို မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ BGF ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေက လူသားဒိုင်းတွေအဖြစ် အသုံးပြုတာတွေအပြင်၊ သိန်းနဲ့ချီ ငွေညှစ်တာတွေ လုပ်နေတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေ ရှိနေပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း တက်တူးရေးဆွဲတဲ့ နယ်ပယ်ကအစ ဖက်ရှင်ဒီဇိုင်း ဖန်တီးမှု၊ စာပေနဲ့ ရုပ်ရှင်အနုပညာဖန်တီးမှု နယ်ပယ်တွေမှာ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်နဲ့ အနုပညာ လွတ်လပ်ခွင့်တွေ ကန့်သတ်ခံလာနေရပါတယ်။ ဒီလိုကန့်သတ်ခံရမှုတွေက နောက်ပိုင်းကာလတွေမှာ ပိုဆိုးလာမှာကို အနုပညာဖန်တီးသူတွေက စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းက ကျောက်မီးသွေး တူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းတွေရဲ့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေကနေလာတဲ့ အနံ့သက်ဆိုးတွေကြောင့် ဒေသခံတွေဟာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါလိုမျိုး အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အကျိုးဆက်တွေကို ခံစားနေကြရပါတယ်။
အကျဉ်းထောင်တွေထဲမှာ အာဏာပိုင်တွေက အသက်အန္တရာယ်ကို ခြိမ်းခြောက်တာတွေ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားတာတွေနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်တာတွေကို လွတ်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေရဲ့ ပြောပြချက်အရ သိလာရပါတယ်
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အသေးစား၊ အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေဟာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ကနေ ၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွင်း စီးပွားရေးသမိုင်းတလျောက် မကြုံဖူးတဲ့တိုးတက်မှုတွေကို တွေ့မြင်ခံစားခဲ့ကြရပါတယ်။ အခက်အခဲတွေကြားမှာ စီးပွားရေး ရှင်သန်ရပ်တည်ဖို့ ကြိုးစားရုန်းကန်နေကြရပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
