စစ်ကိုင်းတိုင်း ယင်းမာပင်နဲ့ ခင်ဦးမြို့နယ်တွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ စစ်ကြောင်းထိုး နယ်မြေရှင်းနေပြီး အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက် နေ့ကတော့ ယင်းမာပင်မြို့နယ်က ဒေသခံ ၆ ဦးနဲ့ ခင်ဦးက ဒေသခံ၂ ဦးတို့ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရ ပါတယ်။
လူဦးရေ အဆမတန်ထူထပ်ပြီး သောက်သုံးရေနဲ့ တကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုစနစ် အားနည်းနေတဲ့အတွက် သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါကာကွယ်နိုင်ရေး ဒုက္ခသည်တွေကြား ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ပညာပေးနိုင်ဖို့လည်း အရေးတကြီး လိုအပ်နေပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေကို မဆုမွန် ဆက်သွယ်မေးမြန်း တင်ဆက်ထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ သတင်းပတ်ကုန် အစ္စရေးနိုင်ငံကို ဟားမတ်စစ်သွေးကြွတွေ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်အတွင်း မြန်မာ့အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံက အလုပ်သမား ၂၀ အသတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ AP နဲ့ ရိုက်တာ သတင်းတွေကို မဆုမွန်ပြောပြပါလိမ့်မယ်။
အဆိုးရွားဆုံးရေကြီးမှုကြုံနေရတဲ့ ပဲခူးမြို့ရဲ့ နေရာအချို့မှာ ရေပြန်ကျသွားပေမဲ့ ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေးတွေ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေရတုန်းလို့ တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။ ရေဘေးဒုက္ခသည်တွေဟာလည်း နေရပ်မပြန်နိုင်သေးဘဲ ကယ်ဆယ်ရေး စခန်းတွေမှာ ဆက်လက်ခိုလှုံနေရပါတယ်။
ကရင်နီပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် အနောက်ဖက်ခြမ်းက စစ်ရှောင်စခန်း အနည်းဆုံး ၇ ခု မှာ ရာခိုင်နှုန်း ၃၀ လောက်က ဖျားနာနေပြီး ဖယ်ခုံမြို့နယ် အရှေ့ခြမ်းက စစ်ရှောင်တွေရှိရာ နောင်လိုင်ကျေးရွာဘက်မှာလည်း ထောင်နဲ့ချီရှိနေပေမဲ့ ဆေးဝါးမလုံလောက်သလို အများစုက ကျန်းမာရေးကုသမှု မရပဲ ဖြစ်နေပါတယ်။
နိုင်ငံတစ်ဝန်းက မြို့နယ်ပေါင်း ၂၀ မှာ အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ ၁၅ ရက်အထိ စမ်းသပ် သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူဖို့ စစ်ကောင်စီက အောက်တိုဘာ ၁ရက်နေ့မှာ စတင်ပြင်ဆင်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ မြို့နယ် ၂၀ ကောက်ယူမှာ ဖြစ်ပြီး ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်း ၁၄ ခုက နေရာတချို့မှာ စမ်းသပ်ကောက်ယူမှုတွေ စတင်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ရန်လိုသတ်ဖြတ်နိုင်တဲ့အထိ အမုန်းပွားစေမယ့် မမှန်သတင်းအချက်အလက်ဖြန့်ဝေမှုတွေကို ဖေ့စ်ဘွတ်လူမှုကွန်ရက်ကနေ ကာကွယ်ပေးမှုမရှိဘဲ ထပ်ဆင့်ဖြန့်ဝေပေးခဲ့တဲ့အတွက် Facebook ကုမ္ပဏီ META ကို နစ်နာကြေးပေးဖို့ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ Amnesty International ကတောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
မန္တလေးတိုင်း မိုးကုတ်မြို့နယ်ထဲမှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ပလောင်ပြည်နယ် လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး PSLF/TNLA တို့ကြား ဒီကနေ့ မနက်က တိုက်ပွဲ ၂ ကြိမ် ဖြစ်ခဲ့သလို၊ နေ့ခင်းပိုင်းမှာတော့ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း ကွတ်ခိုင်မြို့နယ် ငေါ့ငါးရွာကို စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းက ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်တာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ခိုလှုံနေထိုင်နေတဲ့ သိန်းချီတဲ့ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်အရေး နိုင်ငံတကာက ဝိုင်းဝန်းကူညီဖြေရှင်းပေးကြပါလို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသမ္မတက တိုက်တွန်းပြောဆိုသွားခဲ့ပါတယ်။
ဒီလို ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှာ ဆက်လက် ခိုလှုံခွင့်မရတော့လို့ ပြန်လာကြရတဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းမှာလည်း ကိုယ့်အိမ်ကိုယ့်ယာ ပြန်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ မရှိသေးပါဘူး။ သူတို့ဒေသတွေမှာ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ရှိနေသေးတာကြောင့် နယ်စပ်တလျှောက် ယာယီ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာပဲ ရှိနေကြတာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေနဲ့ ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်မှုတွေကြောင့် သေဆုံးရသူ အမျိုးသမီး ၆၀၀ ကျော် ရှိတယ်လို့ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (AAPP) ရဲ့ အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။
ကရင်နီဒေသမှာ မကြာသေးခင်က တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံဖက် တိမ်းရှောင်ခဲ့ရသူတွေကို အခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံဖက် ပြန်လာနေရပေမဲ့ လုံခြုံရေး စိုးရိမ်ရတာကြောင့် နေရပ်မပြန်နိုင်ကြသေးဘူးလို့ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ အကူအညီပေးသူတွေက ပြောပါတယ်။
"ဥပမာ မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်ပြေးလာသူတွေ၊ သူတို့ နာမယ်တွေကို ပြောလိုက်တာနဲ့ သူတို့အပေါ် ရာဇဝတ်မှုတခုခုနဲ့ အခြေအမြစ်မရှိ စွပ်စွဲ ထားတာမျိုးတွေက ရှိနေပြီးသားပါ။" (Patrick Phongsathorn-Fortify Rights အဖွဲ့)
ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ ပြန်လည် နေရာချထားရေး UNHCR တင်သွင်းလာတဲ့ အမည်စာရင်းကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ထည့်သွင်း စဉ်းစားဆောင်ရွက်ပေးမယ့်အခြေအနေအပေါ် ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ သဘောထား ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်ကိုအောင်မြိုင်ကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းက မဆုမွန်က Skype ကနေ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
အာဆီယံအနေနဲ့ မြန်မာ့အရေးကို ကိုင်တွယ်ရာမှာ အရင်လို အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတခုတည်းက မြန်မာစစ်ကောင်စီနဲ့ ထိတွေ့ ဆက်ဆံတာ မဟုတ်ဘဲ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌနဲ့ နောက်ထပ်နိုင်ငံ ၂ ခု ပါဝင်ပြီး ၃ နိုင်ငံ ပူးတွဲ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေ အင်္ဂါနေ့ က သဘောတူလိုက်ကြပါတယ်။
ကယားပြည်နယ်ခေါ် ကရင်နီပြည်မှာ သြဂုတ်လ တလတည်းမှာတင် တိုက်ပွဲပေါင်း ၅၀ လောက် ရှိခဲ့ပြီး လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ၄၅ ကြိမ် ရှိခဲ့တဲ့အကြောင်း ကရင်နီ အမျိုးသားများ ကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) က ဒီကနေ့ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ အတန်းပညာနဲ့အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပညာရပ်တွေ ဆက်လက် လေ့လာသင်ယူနိုင်ရေး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ပညာသင်ဆုတွေပေးဖို့ပါ ကူညီထောက်ပံ့ ပံ့ပိုးပေးဖို့အစီအစဉ်အပေါ် ရိုဟင်ဂျာလူငယ်တွေဘက်က မျှော်လင့်ချက် ဘာတွေရှိပါသလဲ။ ရိုဟင်ဂျာလူငယ်ကိုအောင်မြိုင်ကို မဆုမွန်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ကရင်နီဒေသ ဒီမော့ဆိုနဲ့ ဖရူဆိုလမ်းမကြီးအနီး ဒီရက်ပိုင်းတွေမှာ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ရှိနေပြီး၊ ဒေသခံတွေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
မြန်မာပြည်နဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရောက် ရိုဟင်ဂျာတွေ ဘေးကင်းလုံခြုံ၊ တရားမျှတမှုရရှိပြီး အကူအညီ အလုံအလောက်ရရှိရေးစတဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို အမေရိကန်က ပိုအလေးအနက်ဆောင်ရွတ်ဖို့ မျှော်လင့်ကြောင်း ရိုဟင်ဂျာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးရွှေမောင်ကို မဆုမွန်က မေးမြန်းထားပါတယ်။
အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအဖွဲ့ အာဆီယံ အနေနဲ့ မြန်မာ့အရေးကို ထိထိရောက်ရောက် ကိုင်တွယ်နိုင်ခြင်း မရှိဘူးဆိုတဲ့ ဝေဖန်မှုတွေ ရှိနေချိန်မှာ လက်ရှိ အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံကတော့ သူ့လက်ထက်မှာ အားလုံး ပါဝင်တဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေနဲ့ မြန်မာ့အရေး ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ပြောဆိုထားပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
