ဘော်လကန်အနောက်ပိုင်းနိုင်ငံတချို့ဟာ EU အဖွဲ့ဝင်သစ်တွေဖြစ်လာဖို့ နောက်၇နှစ်လောက်မှာ အသင့်ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ EUက ပြောလိုက်ပါတယ်။ EU အဖွဲ့မှာ ပါဝင်ဖို့ဆိုရင် ဒီနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ကြီးကြီးမားမားလုပ်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။ Henry Ridgwell ရဲ့ သတင်းလွှာကို ကိုဝင်းမင်းက ပြောပြပေးမှာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းက ပြဿနာတွေအတွက် ရေရှည် နိုင်ငံရေးအဖြေရှာဖို့ အရေးကြီးပေမယ့် အမြန်ဖြေရှင်းဖို့တော့ မလွယ်ကူဘူးလို့ အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တွေက ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ အခုတခေါက် အာဆီယံဥက္ကဌ ဖြစ်လာတဲ့ စင်္ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးလည်း မြန်မာပြဿနာဟာ ASEAN နိုင်ငံတွေအားလုံးကို ထိခိုက်လာနိုင်တယ်လို့ အလေးထားပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီခြံစည်းရိုးခတ်ဖို့ ဝိုင်းကူပေးသင့်၊ မသင့် စဉ်းစားရတာပေါ့နော်။ ဒီခြံစည်းရိုးရှိလာလို့ ဘာအကျိုးရှိမလဲပေါ့။ ကျွန်တော်တို့ နားလည်တာက ဒီခြံစည်းရိုးရှိလာရင် တရားမဝင် နယ်စပ်ကျော်ဝင်တာတွေ မရှိနိုင်တော့ဘူးပေါ့နော်။
မြန်မာပြည်ကနေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှနိုင်ငံထဲ ထွက်ပြေးနေတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေကို တင်ဆောင်တဲ့လှေအချို့ကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှအာဏာပိုင်တွေက ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့ပါတယ်။ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေကို အကြောင်းပြုပြီး၊ Methamphetamine စိတ်ကြွဆေးပြားတွေကို ခိုးသယ်နေတယ်လို့ ဘင်္ဂလာဒေ့ရ်ှအာဏာပိုင်တွေက အင်္ဂါညမှာ စွပ်စွဲဖမ်းဆီးပြီး၊ လှေတွေကို ဖျက်ဆီးလိုက်တာဖြစ်သလို၊ ပါလာတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေကိုလည်း ရိုက်နှက်ခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
“Mandalay Bay ဟိုတယ်က ကျနော်တို့နဲ့လည်းနီးတယ် ကျနော်တို့ customer ပါ ။ဆိုလိုတာက တခါတလေကျရင် သူတို့က Sushi ကိုလုပ်ပေးဖို့ဆိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ကို ငှားလို့ရှိရင် ကျနော်တို့က Sushi chef အနေနဲ့ သွားလုပ်ပေးလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မနေ့ညကတော့ ကျနော်တို့ကို မငှားထားဘူးဆိုတော့ ကျနော်တို့ အားလုံး အန္တရာယ်ကင်းကြပါတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ARSA အစွန်းရောက် အဖွဲ့ဟာ၊ ဒေသတွင်း အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဆက်နွယ်နေပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ဒေသတွင်းမှာ သြဇာချဲ့ထွင်ဖို့ ရည်ရွယ်နေတယ်လို့ မြန်မာ့အရေး ကျွမ်းကျင်သူတွေ ယူဆနေကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်နေတာက လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု အဆင့် ရောက်နေပုံရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးက ပြင်းပြင်းထန်ထန်ပြောလိုက်ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီမှာ ဒီနေ့လုပ်တဲ့ နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေ ဆွေးနွေးပွဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လူ့အခွင့်အရေးမဟာမင်းကြီး Zeid Ra’ad al-Hussein က ခုလို ထုတ်ပြောလိုက်တာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေဆက် ပြင်းထန်လာပြီး နိုင်ငံတကာ ဝေဖန်မှုတွေ ပြင်းလာချိန်မှာ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီး အမေရိကန်ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှုတွေ များလာနေပါတယ်။
ရခိုင်ဒေသ အကြမ်းဖက်မှုတွေကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသူတွေ ပိုမိုများလာချိန်မှာ ထိရောက်အောင်ကူညီပေးဖို့ ဆွေနွေးစီစဉ်နေတယ်လို့ မြန်မာအစိုးရက မနေ့က ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် အကူအညီထောက်ပံ့ပေးတဲ့ တချို. နိုင်ငံတကာနဲ့ NGO အဖွဲ့တွေ ဒေသထဲကနေ ထွက်ခွာနေချိန်မှာ ဘယ်လိုထိရောက်အောင်ကူညီနိုင်မှာပါလဲ။
အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump နဲ့ တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping တို့ဟာ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်က သမ္မတ Trump ပိုင် အပန်းဖြေစခန်းမှာ တွေ့ဆုံပြီး နှစ်နိုင်ငံအရေးကိစ္စတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့အရေးကိစ္စတွေကို ဆွေးနွေးနေကြပါတယ်။ ဒီထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ အကြောင်း Zlatica Hoke သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုဝင်းမင်း တင်ပြထားပါတယ်။
Freedom House နိုင်ငံတကာ လွတ်လပ်ခွင့်တွေကိုအကဲဖြတ်တဲ့ အဖွဲ့ကြီးက ဥရောပ အလယ်နဲ့အရှေ.ပိုင်း၊ နောက်ဘော်လကန်နဲ့ ယူရေးရှား ဒေသတွေတွင်း စစ်တမ်းကောက်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၂၉ နိုင်ငံထဲက ထက်ဝက်ကျော်မှာ ဒီမိုကရေစီလွတ်လပ်ခွင့်တွေ ကျဆင်းလာနေတယ်လို့ပြောပါတယ်။ ကိုဝင်းမင်းက ပြောပြပေးမှာပါ။
မြန်မာအစိုးရနဲ့ NCA တနိုင်ငံလုံးအပစ်ရပ်ရေးစာချုပ် လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေကြား ဆွေးနွေးနေတာမှာ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိလာနေပါတယ်။
အမေရိကန် သမ္မတလောင်း Hillary Clinton နဲ့ တွဲပြီး ပြိုင်မယ့် ဒုသမ္မတလောင်း Tim Kaine ဟာ စပိန်လိုလဲ ပြောတတ်ပြီး ကက်သိုလစ်ဘာသာရေးဆရာတစ်ဦးလဲဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဗာဂျီနီးယား အထက်လွတ်တော်အမတ် Tim Kaine အကြောင်း VOA သတင်းထောက် Arash Arabasadi သတင်းပို့ထားပါတယ်။ ကိုဝင်းမင်းက ပြောပြပေးမှာပါ။
အမေရိကန် သမ္မတလောင်း Hillary Clinton နဲ့ တွဲပြီး ပြိုင်မယ့် ဒုသမ္မတလောင်း အထက်လွတ်တော်အမတ် Tim Kaine ဟာ အေးအေးဆေးဆေးနေတတ်တဲ့ နိုင်ငံရေးသမားပါ။
NLD အစိုးရသစ် လက်ထက်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဦးစားပေးလုပ်ငန်းတခုအဖြစ် လုပ်ဆောင်သွားဖို့ ရှိနေပြီး ဒီလိုလုပ်ဆောင်ရာမှာ NCA တစ်နိုင်ငံလုံး အပစ်ရပ်ရေးစာချုပ် လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ထဲ ပါဝင်လာနိုင်ဖို့ ဦးစားပေးလုပ်သင့်တယ်လို့ သုံးသပ်ကြပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ အခု ဥပေဒပြဒါန်းချက်တွေ၊ လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေအ ရ သုံးသပ်ရရင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က လက်ရှိပါတီမှာပဲရှိနေပြီးတော့ ထိမ်းချုပ်ဆော်င်ရွက်သွားမယ်လို့ အဲဒီလိုပဲ မြင်တယ်လေ။
ဂျပန်က အကြောကြီးစောင့်ခဲ့ရတဲ့ ပြည်သူကရွေးချယ်ပြီးတက်လာတဲ့ အစိုးရ၊ အခု အမျိုုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် NLD အစိုးရကို ထောက်ခံတာပြတဲ့အနေနဲ့ ဒီ ODA ပမာဏကို မြှင့်တင်ပေးဖိုပါ။”
ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်က ကောလိပ်ကျောင်း တခုမှာ ကျောင်းသားဟောင်းတဦး သေနတ်နဲ့ပစ်ခတ်မှုကြောင့် လူပေါင်းခုနစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ ရောဘတ်ဇိုးလစ် (Robert Zoellick) ရဲ့ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲကို ဒေါသထွက်နေတဲ့ ဆန္ဒပြသူတစ်ယောက် က ဝင်ရောက် နှောက်ယှက် ခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာပြည်ကို ပေးတဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂရဲ့ ဖွံဖြိုးရေး အကူအညီတွေကို သုံးသပ်လေ့လာဖို့အတွက် EC ကော်မရှင်နာမင်းကြီး မြန်မာပြည်ကို သွားရောက်ပါမယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
